pH متر (اسید سنج)

pH متر (اسید سنج) چیست؟

یکی از دستگاه‌های ایده‌آل برای انجام آزمایش‌های مربوط به اسیدیته،pH  متر است که برخی از آن‌ها ضدآب یا دارای دماسنج هستند. این محصولات دقت بسیار بالایی دارند و با ریزپردازنده پیشرفته خود، خوانش‌های قابل اعتماد و بسیار دقیقی را در کاربردهای مختلف ارائه می‌دهند. طیف کاربردهای pH متر بسیار گسترده بوده و در مواردی از قبیل تصفیه آب و تنظیم فاضلاب، آبزی پروری، آزمایشگاه‌ها و آزمایش‌های علمی، استخرها و چشمه‌های معدنی، آزمایش‌های بوم شناسی، دیگ‌ها و برج‌های خنک کننده، تولید نوشیدنی، کشاورزی و... کاربرد دارد.

اجزاء دستگاه pH متر یا اسید سنج

دستگاه pH متر از چند قسمت اصلی تشکیل شده است. این اجزاء عبارتند از: الکترود pH که به‌صورت الکترودهای سربه‌سر و با توجه به نوع دستگاه و کاربرد ممکن است به شکل‌های دیگری نیز باشد، الکترود رجیستره کننده که خروجی دیجیتال را برای خواندن نشان می‌دهد و دستگاه کنترل و نمایشگر که معمولاً شامل دستگاه خود و دیگر تجهیزات همچون نمایش‌دهنده‌ی دیجیتال و کلیدهای کنترلی می‌باشد. دستگاه pH متر معمولاً دارای سه بخش اصلی است:

• الکترود pH: این الکترود شامل یک الکترود حساس به pH است که با حل محلول آزمایشی در تماس است و یک الکترود مرجع که برای اندازه‌گیری و مقایسه با الکترود حساس استفاده می‌شود.
• دستگاه الکترونیکی: این بخش شامل اندازه‌گیری و نمایش pH است. بعضی از دستگاه‌ها قابلیت ذخیره و ثبت داده‌ها را نیز دارند.
• محلول‌های کالیبراسیون: این محلول‌ها برای تنظیم و کالیبره کردن دستگاه pH متر استفاده می‌شوند تا اندازه‌گیری‌ها دقیق باشند.

انواع pH متر

دستگاه‌های pH متر به تعداد مختلفی و برای مصارف مختلف موجود هستند. برخی از انواع متداول شامل موارد زیر می‌باشند:

دستگاه‌های pH متر دستی

این نوع دستگاه‌ها به‌طور معمول برای استفاده در آزمایشگاه‌ها یا محیط‌هایی که نیاز به اندازه‌گیری‌های دقیق pH دارند، به‌کار می‌روند. آن‌ها اغلب دارای دقت بالا و امکانات بیشتری برای کالیبراسیون و تنظیمات مختلف هستند.

دستگاه‌های pH متر قابل حمل

این نوع دستگاه‌ها کوچک‌تر و قابل حمل هستند و برای استفاده در میدان یا برای کاربردهای فنی مختلف به‌کار می‌روند. آن‌ها ممکن است دارای ویژگی‌هایی مانند مقاومت در برابر ضربه یا ضدآب بودن باشند.

دستگاه‌های pH متر بنچ تاپ 

این دستگاه‌ها برای استفاده در آزمایشگاه‌ها و محیط‌هایی که نیاز به دقت و استحکام بالا دارند مناسب هستند. آن‌ها اغلب دارای امکانات گسترده‌ای برای ذخیره و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها هستند.

هر نوع دستگاه PH متری ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارد که باید با نیازهای خاص شما مطابقت داده شود.

کاربردهای pH متر

دستگاه‌های pH متر برای اندازه‌گیری میزان اسیدیته یا قلیاییته در یک محلول یا محیط استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها در بسیاری از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله:

• صنایع غذایی: در صنایع تولید آبمیوه، لبنیات، نان، آبزیان و سایر محصولات غذایی، pH متر برای کنترل کیفیت و ماندگاری محصولات استفاده می‌شود.
• صنایع شیمیایی: در تولید محصولات شیمیایی، دارویی یا شیمیایی، pH متر برای مانیتورینگ و کنترل عملکرد فرآیندها و کیفیت محصولات استفاده می‌شود.
• آب و فاضلاب: pH مترها برای اندازه‌گیری و کنترل pH آب و فاضلاب در تصفیه‌خانه‌ها و صنایع آب و فاضلاب استفاده می‌شوند.
• کشاورزی: در کشاورزی، pH متر برای اندازه‌گیری و تنظیم pH خاک و محلول‌های آبیاری برای بهینه‌سازی رشد گیاهان استفاده می‌شود.
• آزمایشگاهی: در آزمایشگاه‌های شیمیایی، زیست‌شناسی، زیست‌فناوری و دیگر صنایع، pH متر برای هدایت آزمایش‌ها و اندازه‌گیری دقیق pH نمونه‌ها استفاده می‌شود.
با توجه به وسعت وسایل استفاده، دستگاه pH مترها یک ابزار بسیار مهم برای کنترل و مانیتورینگ فرآیندها و کیفیت محصولات در انواع صنایع و کاربردهای مختلف می‌باشند.

مزایای PH متر

pH متر در مصارف خانگی و صنعتی بسیار پرکاربرد هستند. مهم‌ترین مزیت‌هایی که استفاده از pH متر دارد، عبارتند از:
• اندازه گیری دقیق میزان اسیدیته یا قلیاییت 
• دارای کالیبراسیون 
• شامل محلول ذخیره سازی در یک اسفنج تعبیه شده در یک کلاه شفاف
• عملکرد خاموش شدن خودکار، عملکرد نگهداری داده‌ها و نشانگر کم بودن باتری
• صفحه نمایش LCD بزرگ و خوانا دارند.

مشخصات فنی pH متر 

pH متر به دلیل مشخصات منحصر به فردی که دارد، در صنایع مختلف بسیار پرکاربرد است. در ادامه مهم ترین مشخصات فنی pH متر را بررسی می کنیم.
• محدوده اندازه گیری pH مناسب
• محدوده دما مناسب 
• وضوح بالا
• دقت اندازه گیری pH بالا
• دقت اندازه گیری دما بالا
• کالیبراسیون خودکار دیجیتال (یک نقطه) با تنظیم دقیق دیجیتال
• بدنه ضد آب

کالیبراسیون و نگهداری از دستگاه PH متر

کالیبراسیون و نگهداری از دستگاه pH متر بسیار مهم است تا دقت و صحت اندازه‌گیری‌ها حفظ شود. در زیر توضیحاتی درباره‌ی روش‌ها و نکات کلیدی این موضوع آمده است:

کالیبراسیون PH متر

برای انجام کالیبراسیون pH متر، شما نیاز به دو یا چند محلول کالیبراسیون pH با مقادیر مختلف دارید. ابتدا pH متر خود را در محلول اول با مقدار معین کالیبره کرده، سپس آن را در محلول دیگر با مقدار دیگری کالیبره می‌کنید. این کار به‌کمک دستگاه، تنظیمات دقیق را برای محدوده مقادیر pH محلول‌های کالیبراسیون خود انجام می‌دهد.

نگهداری PH متر

برای نگهداری بهینه از دستگاه pH متر، باید الکترود pH را در محلول نگهداری خاصی قرار داده و دستگاه را در شرایط مناسبی نگهداری کرد. همچنین باید دستگاه را پس از استفاده، مواد آلیمنیومی را بشویید و بطور منظم الکترود pH را تمیز کرده و نگهداری کنید.

عیب‌یابی و خدمات نگهداری PH متر

در صورتی که دستگاه pH متر شما نشانگر علائمی از ناصحیح بودن نشان دهد، باید بتوانید عیب آن را شناسایی کرده و درصورت لزوم دستگاه را تعمیر یا کالیبراسیون کنید. همچنین باید با دقت داخلی‌ها و فیلترها را نیز تعویض کنید.
با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید از دقت و صحت اندازه‌گیری‌های دستگاه pH متر خود اطمینان حاصل کنید و مدت زمان عمر و کارایی دستگاه را افزایش دهید.

بهترین برندهای pH متر کدام‌اند؟

برندهای مختلفی هستند که pH مترهای باکیفیتی را در مدل‌های متنوع تولید و عرضه می‌کنند. برندهای هانا (Hanna) و اچ ام (HM)، از برندهای مطرح در زمینه ساخت و عرضه pH متر هستند. این pH مترها برای اندازه‌گیری خواص شیمیایی آب از قبیل pH، دما، سختی آب ،EC و پارامترهای دیگر در مکان‌های مختلف بسیار پرکاربرد هستند. پیش از خرید pH متر، قابلیت‌ها، قیمت و... برندهای مختلف را بررسی کنید و دستگاهی که با نیازهای شما متناسب است خریداری کنید. برای انتخاب راحت‌تر، می‌توانید با کارشناسان آبین در ارتباط باشید.

لیست قیمت pH متر

تعیین قیمت pH متر به عوامل مختلفی بستگی دارد. از مهم‌ترین و موثرترین عوامل تعیین قیمت pH متر، نوع آن است. باید توجه داشته باشید که کاربرد، وزن و جنس این pH متر با نیاز شما متناسب باشد و در نتیجه بهتر است برای خرید pH متر، مدل آن را به عنوان مهم‌ترین پارامتر در نظر داشته باشید. برای اطلاع از قیمت pH متر باید با متخصصان و کارشناسان در حوزه تصفیه آب در ارتباط باشید. لیست قیمت pH متر تغییر می‌کند و بر همین اساس برای انتخاب هر ماده باید پیش از اقدام به خرید با کارشناسان آبین تماس بگیرید.

سوالات متداول دستگاه PH متر (اسید سنج)

الکترود pH متر چیست؟

الکترود pH متر یک بخش اصلی و حساس از دستگاه pH متر است که برای اندازه‌گیری میزان اسیدیته یا قلیاییته در یک محلول یا محیط استفاده می‌شود. این الکترود شامل بخش حساس به pH است. این بخش از الکترود، حاوی یک حسگر حساس به تغییرات میزان یون‌های هیدروژن (H⁺) در محلول است. این حسگر به تغییرات در میزان یون‌های H⁺ وابسته است و تغییرات در pH محلول را اندازه‌گیری می‌کند. این الکترودها بسیار حساس هستند و نیاز به مراقبت و کالیبراسیون دقیق دارند تا دقت اندازه‌گیری‌ها حفظ شود.

pH متر مناسب تیتراسیون چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

فرآیند تیتراسیون فرآیندی است که در آن یک محلول با غلظت مشخص به محلول دیگر با غلظت نامشخص اضافه می‌شود. pH متر مناسب تیتراسیون داراری ویژگی‌هایی از جمله دقت، واکنش‌پذیری سریع، کالیبراسیون آسان، مقاومت شیمیایی، سازگاری با فرآیند تیتراسیون pH است.  

هر چند وقت یک بار باید pH متر را کالیبره کرد؟

کالیبراسیون دستگاه pH متر به مراتب بستگی به محیط و شرایط استفاده دارد. اما به‌طور کلی، معمولاً پیشنهاد می‌شود که pH متر حداقل هر 2 تا 4 هفته یک بار کالیبره شود. همچنین، در صورت استفاده مداوم یا در شرایط خاص، لازم است که دستگاه را بیشتر کالیبره کنید. علاوه بر این، در صورتی که از دقت بالای اندازه‌گیری نیاز دارید، باید فراوانی کالیبره کردن را افزایش دهید. 

چرا استفاده از pH متر در سیستم تصفیه آب الزامی است؟

استفاده از pH متر در سیستم‌های تصفیه آب به دلایلی اعم از تعیین pH مناسب، اندازه‌گیری تأثیرات فرآیندهای تصفیه، کنترل کیفیت آب ضروری است.